Teknolojinin gelişmeye devam etmesi, bilgi işlem sistemlerinde daha yüksek performans ve daha fazla verimlilik talebi, belleklerde yenilikleri destekliyor. Bu gelişmelerde dört yeni çözüm öne çıkıyor: CUDIMM, CSODIMM, CAMM2 ve MRDIMM. Bu yazıda, bu teknolojilere ve modern bilgi işlem sistemleri üzerindeki etkilerine derinlemesine bir bakış yer almaktadır.
CUDIMM ve CSODIMM
Clocked Unbuffered Dual In-Line Memory Module'ün (Saatli Tamponsuz Çift Sıralı Bellek Modülü) kısaltması olan CUDIMM, masaüstü bilgisayarlar ve iş istasyonları için 6400MT/s hızında tanıtılan gelişmiş bir DDR5 endüstri standardı bellek modülü tasarımıdır. Benzer şekilde CSODIMM'ler (Clocked Small Outline DIMM - Saatli Küçük Boyutlu DIMM) dizüstü bilgisayarlar ve mini PC'ler gibi daha küçük form faktörlü sistemlere yönelik tasarlanmış kompakt bir modeldir.
Performans taleplerinin artmasıyla, CUDIMM ve CSODIMM modüllerinde veri güvenliğini ve performansın kararlı kalmasını sağlayan Client Clock Drivers (CKD - İstemci Saat Sürücüsü) özelliği yer almaktadır. Hızların artması sinyal bütünlüğünün önemini daha da artırmaktadır. Bunun nedeni, daha yüksek hızlarda, hatalara, veri kaybına veya sistem çökmelerine neden olma riski taşıyan elektriksel parazit ve titreşimin meydana gelebilmesidir. Temel özellikler arasında şunlar sayılabilir:
- Daha Fazla Güvenilirlik: Kayıtlı DIMM'lerin (RDIMM - Registered DIMM) aksine, UDIMM'ler ve SODIMM'lerde bellek denetleyicisi ile DRAM çipleri arasında bir kayıt veya tampon bulunmaz. Bununla birlikte, saat sinyalini yeniden yönlendirmek için CUDIMM'lere/COSDIMM'lere bir saat sürücüsünün eklenmesi, sinyal bütünlüğünü geliştirir ve titreşimi azaltarak veri bitlerini olası bozulmalardan korur.
- Yüksek Peformans: Bu modüller, oyun makineleri, yüksek performanslı iş istasyonları, dizüstü bilgisayarlar ve kompakt cihazlar gibi hızın öncelikli olduğu sistemler için idealdir.
Bu modellerin saat sürücüsü olmayan 4800MT/s - 5600MT/s DDR5 UDIMM/SODIMM modüllerinden ayrılmasını sağlamak için standartlar kurumu JEDEC, bu özelliğin vurgulanması amacıyla "Clocked"u ifade eden "C" eklenmesini gerektirmektedir. Bu durum mevcut DDR5 UDIMM ve SODIMM'lerle aynı soketleri kullanan yeni modül tipleri CUDIMM ve CSODIMM'lerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
CUDIMM'ler ve CSODIMM'ler ilk olarak Intel "Arrow Lake" işlemcileri ve 800 serisi çip setinde desteklenmiştir ve bunlar üzerinde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Eski çip setleri ve AMD platformları, bu yeni modüllerde bulunan saat sürücülerini desteklemez ve bunlarla çalışmayabilir veya çalışma hızlarını önemli ölçüde düşürebilir.